Priesters en een boel projecten

Ons team dat zich inzet voor actief Bijbelgebruik heeft een mooie zondagsschoolmethode vertaald in Bambara. Nu zijn andere taalgroepen ook geïnteresseerd in de methode en daarom was er vorige week een training voor drie taalgroepen. Eén van de taalgroepen, de K-taal, heeft een Bijbelvertaalteam dat bestaat uit protestante en katholieke vertalers. Daarom waren er voor hun taalgroep onder andere twee Rooms katholieke priesters uitgekozen om aan de training mee te doen. Onze gasthuismedewerkster is Rooms katholiek en was helemaal in haar nopjes toen ze hoorde dat de priesters kwamen logeren. Voor hen reserveerde ze het beste appartement met twee aparte slaapkamers. Ze schreef op de sleutelenveloppen hun naam en gaf die aan de bewakers bij de hoofdingang. Voor de andere deelnemers stond er op de envelop alleen: deelnemers workshop zondagsschool. Toen de priesters ’s avonds laat arriveerden, deelden ze de bewakers mee dat ze kwamen voor de workshop. De enveloppen met sleutels voor de deelnemers workshop waren al op, maar de bewakers brachten ze naar hetzelfde appartement waar de andere deelnemers al waren. Dat werd een beetje krapjes, er was nog maar één eenpersoonsbed vrij… De volgende ochtend kwamen ze bij de gastvrouw: ‘Eh… we hebben een klein probleempje!’ Het éénpersoonsbed was deze nacht wel erg knus met z’n tweeën. Onze katholieke gastvrouw kon wel door de grond zakken. We hebben smakelijk gelachen! De training is overigens verder goed verlopen. Zo kunnen steeds meer taalgroepen de methode gebruiken en steeds meer kinderen goed Bijbelonderwijs krijgen!

Bij SIL zijn veel projecten gaande waar Willem bij betrokken is. Inmiddels wordt er al een paar weken gewerkt aan de installatie van zonnepanelen. Ze liggen bijna allemaal op het dak. De panelen komen uit Nederland en zijn geschonken aan SIL. Zo hoefden alleen de transportkosten betaald te worden. Fantastisch! Ook de overige apparatuur, zoals de omvormers en batterijen is door een aantal Nederlandse bedrijven gesponsord. Zo’n project gaat altijd met uitdagingen gepaard. Het dak van stevige golfplaten vertoont nu de nodige gaatjes door het vastschroeven van de bevestigingsbalken van de panelen. Daar moet eerst weer een oplossing voor worden gevonden omdat er nu wat water binnenkomt. Op de bovenste verdieping van het kantoor, worden ook nieuwe kantoorruimtes gebouwd. We zijn dankbaar dat deze gerealiseerd kunnen worden, want steeds meer teams werken vanuit de hoofdstad in verband met de veiligheidssituatie. Maar het zou jammer zijn als de gloednieuwe kantoren gelijk te maken krijgen met waterschade! Het is maar een korte periode in het jaar dat het regent, maar dan regent het ook flink.

Uit Nederland is met dezelfde container ook een nieuwe generator gekomen voor kantoor. De oude generator deed het meer niet dan wel en is hoognodig uit vervanging toe. Zo heeft het kantoor weer hopelijke een betrouwbare stroomvoorziening voor de komende 25 jaar. De recent gerealiseerde conference room voor online vergaderingen met groepen is inmiddels ook in gebruik. Uit Nederland namen we goede apparatuur mee en een vertrekkende zendeling hier verkocht een groot scherm. De vertaalteams zijn heel blij! Zo hoeft niet steeds iemand ingevlogen te worden voor de controles van de vertalingen en dergelijke, maar kunnen meer vergaderingen en activiteiten online plaatsvinden. Scheelt in de kosten en is ook nog eens goed voor het milieu!

Zo is elke dag boordevol activiteiten, want er komt veel kijken bij al die projecten! Gelukkig hebben we inmiddels af en toe een regenbui, al is het nog steeds erg heet. In augustus zal Willem waarschijnlijk een paar dagen in Nederland zijn. Hij heeft dan een training voor een nieuw softwarepakket en kan door gunstige ticketprijzen via Nederland reizen. Gideon vond het een prima deal: vader blijft iets langer weg maar komt dan ook terug met lekkere Nederlandse dingen. ‘Ik kan wel 100.000 zakken gedroogde appeltjes opeten hoor!’. Maar ook heel lief ‘ik ga je wel missen, va.’

Shalom! Willem en Christien

Ziek, zonnepanelen en vasten

Vorige maand is het ons niet gelukt om een stukje te schrijven, want we waren alle vier tegelijk ziek. Eerst werd Gideon ziek met hoofdpijn en overgeven. Hij had malaria en keelontsteking, daarna werd Christien ziek: ook malaria en keelontsteking. Toen kreeg Daniël koorts, gelukkig alleen maar keelontsteking. En toen Willem, met malaria. Het waren twee pittige weken, maar gelukkig zijn we er weer bovenop!

Vorige keer schreven we over het sollicitatieproces, wat jammer genoeg niet opleverde wat we hoopten. We zijn dankbaar dat een tweede sollicitatieronde wél een geschikte kandidaat heeft opgeleverd: Dessé, een jongeman van 31. Hij is heel leergierig en blijft doorvragen tot hij het helemaal heeft begrepen. Ook heeft hij kennis van zonnepanelen, want heel mooi uitkomt nu er zonnepanelen komen op het dak van kantoor.

Dat is tegelijkertijd ook een gebedspunt, want de container met zonnepanelen en een nieuwe generator staat nog steeds in een stadje 8 uur verderop. Daarin zitten ook wat spullen voor onszelf, zoals een goede fiets voor Christien. De technisch zendeling die hierover gaat, heeft heel veel op zijn bordje. Het hete seizoen is begonnen, waardoor de stroomstoringen ook danig toenemen. Met zonnepanelen kan het werk goed doorgaan. We hopen dat we alle spullen spoedig hier hebben, zodat de installatie van de zonnepanelen en generator op kantoor kan beginnen.

Vorige keer schreven we over de organisatie tegenover ons die vertrekt en die de printshop te koop had. Die heeft ons kantoor over kunnen nemen, een mooie kans! We hopen dat we dit verder uit kunnen breiden en meer bekendheid krijgen, zodat het ook kan zorgen voor inkomsten voor kantoor. Dat die organisatie weggaat, heeft ook invloed op ons persoonlijk leven, want goede vrienden van ons vertrekken daarmee ook. Deze maand verhuizen twee gezinnen en dat is erg jammer. Een ander gezin is deze maand het land uit voor een operatie van hun dochtertje. De komende maand is daarmee erg rustig wat sociale contacten betreft.

Ondanks het vertrek van zoveel zendelingen, voelen we ons ook bemoedigd. Een zendingsechtpaar die christelijke radiostations in ons land opzet en ondersteunt, gaf prachtige getuigenissen van hoe God werkt. Wij mogen niet meer buiten de hoofdstad komen, maar de radiostations zitten door heel het land. Deze stations werken vaak op zonne-energie en tijdens de vele stroomstoringen, zijn ze in sommige gebieden dan het enige station wat te horen is. In het noorden is dat ook het geval en zo zijn er al een aantal jihadisten tot geloof gekomen omdat het Christelijke radiostation het enige was waar ze naar konden luisteren! Gods werk gaat door!

Ook in het klein. Onze hulp in huis is moslim en een tijdje geleden begon Christien samen met haar te bidden ’s morgens. Afgelopen week ontstond het gesprek over wie God is en dat Allah en de God van de christenen niet dezelfde kunnen zijn. Toen wilde ze niet meer samen bidden. Maar toen Christien voorstelde om samen de Bijbel te lezen over (voor haar) de profeet Jezus, wilde ze dat wel! Dat is bemoedigend, want ze leert er veel meer van over Jezus dan door samen te bidden. Daarin ervaart Christien ook geestelijke strijd, want de tegenstander geeft niet zomaar zijn bezit op. Willen jullie bidden dat het Bijbellezen vrucht mag dragen?

De Ramadan begint bijna, een tijd voor moslims om te volharden in het lijden van het vasten. De focus ligt vooral daarop. En geleden zal er worden, want de vastenperiode is middenin het hete seizoen. Eet of drink maar eens niet de hele dag bij 45 graden. De meeste mensen slapen dan overdag en leven ’s nachts. Wat mogen we dankbaar zijn dat we uit genade vrij tot God mogen gaan. Bidden jullie deze ramadan mee dat moslims deze weg mogen ontdekken?

Shalom, Willem en Christien

Sollicitatie 2, nieuwjaar en eentje jarig!

We wensen jullie veel heil en zegen voor het nieuwe jaar! Het was fijn dat we hier samen met andere christenen kerst konden vieren. Met de Engelssprekenden vierden we kerst een week eerder. De kinderen hadden samen een nativity play ingestudeerd, een Amerikaanse gewoonte waarin het kerstverhaal nagespeeld/uitgebeeld wordt. Gideon speelde een schaap en Daniël de baby, alleen was het zo laat op de avond dat de kribbe tijdens het toneelstuk leeg was omdat hij te moe was. Het schaap speelde ook djembé. Een collega speelde een muziekstuk op de Kora, een soort lokale harp die erg mooi klinkt. Christien speelde een aantal stukken op de Irish Whistle en anderen droegen ook bij. Het was een fijne avond! 1^e kerstdag vierden we met een bevriend Engels gezin, compleet met roast dinner, een kleinigheidje voor de kinderen en de toespraak van King Charles. 

Op oudejaarsdag stonden we de hele dag oliebollen te bakken. Dat is ook bij ons traditie geworden. Een paar weken geleden was Christien bij de buurvrouw en die begon al te vissen: ‘Bakken jullie dit jaar ook jullie lekkere taartjes?!’ Een Nederlandse man die hier ook werkt, bracht gezellig de dag met ons door en zat boordevol verhalen over zijn recente bezoek aan Nederland. Het schaatsen en de sneeuw hebben wij helaas gemist! ’s Middags kwamen nog wat collega’s gezellig mee snoepen. Ze vielen overal weer in de smaak. Aan de buren geven we elk jaar oliebollen met een christelijke kalender. Met dat soort kleine dingen proberen we een licht in onze buurt te zijn.

Toen Christien op bezoek was bij de buurvrouw, stelde ze vragen over het geloof. De gemiddelde moslim in dit land gelooft dat het niet zoveel uitmaakt of je moslim of christen bent. Ze zien het als twee bomen die naast elkaar groeien, maar waarvan de takken vervlochten zijn en dus uiteindelijk hetzelfde eindigen. Het was een mooi, bemoedigend gesprek, waarin de buurvrouw veel vragen stelde over het hiernamaals. Wat is je hoop na dit leven? Ze is oud en ziek en vraagt zich af wat er nu echt waar is. ‘Je zou een goede dominee zijn!’ lachte de buurvrouw. ‘Kom vaker langs, dan kunnen we het er meer over hebben!’

Op het werk zijn er de nodige uitdagingen. Vorige keer schreven we over het sollicitatieproces. Dat liep anders dan we verwachtten.  Uit de gesprekken en tests kwam duidelijk de persoon rollen, van wie we hoopten dat zij het zou worden. Wat waren we blij! Maar nadat ze in gesprek was gegaan met de directeur over het loon, haakte ze af. Ze had juist die week ook een andere baan aangeboden gekregen, waar ze veel meer kon verdienen. Ze wist van tevoren wat ze ongeveer kon verwachten bij onze organisatie en we hadden haar sterk aangeraden alleen te solliciteren als ze het Bijbelvertaalwerk met hart en ziel steunde, want voor het loon zit je elders beter. Het was daarom een grote teleurstelling, ook omdat er geen andere geschikte kandidaten waren. De hele procedure moet nu opnieuw gestart worden. Willen jullie hiervoor bidden?

De christelijke organisatie tegenover ons kantoor gaat vanwege de veiligheidssituatie het land uit. Zij hebben een mooie printshop opgezet, die nu ter overname beschikbaar is.  Een gouden kans voor ons kantoor, maar zoals met alles moet er eerst naar geld worden gezocht. Omdat het Bijbelvertaalwerk hier al jaren kampt met financiële tekorten, is het steeds zoeken naar inkomsten genererende activiteiten. Dit zou een mooie kans zijn! We hopen en bidden dat het allemaal gaat lukken.

Wij maken het verder goed. Daniël is nu zes maanden en kruipt het hele huis door en stond van de week ineens rechtop in zijn wiegje! Hij begint al lekker wat fruit op te knabbelen. Gideon was in december jarig en is nu al 4! Voor zijn verjaardag hadden we legopakketjes meegenomen en dat vindt hij geweldig. De duplo mag nu van hem worden opgeruimd, want lego is fantastisch. 

Shalom, Willem en Christien

Sollicitatie, gasten en gebed

‘Christien, wil je voor me bidden? Echt. Het is moeilijk!’ ‘Hoe kan ik voor je bidden, wat is er moeilijk?’ Met vermoeide ogen kijkt ze me aan: ‘Gisteren is de baby van mijn oudste nicht Nansa overleden, hij was nog maar 9 maanden. Dat is erg verdrietig, maar er is nog meer. Een andere nicht, Jeneba, gaat trouwen en Nansa zou erheen. Vanmiddag is de loting wie nu van de nichten naar de stad Okassi moet om Jeneba te helpen, want niemand wil. Dat duurt wel twee weken…’ Ik ben verbaasd: ‘Twee weken?!’ Ze gaat verder: ‘Ja, ze moet geholpen worden met de aanschaf van haar uitzet, we moeten een koffer vullen met lappen stof voor kleding. Normaal is dat de taak van de oudste nicht, zij heeft het ook voor mij gedaan.’ ‘Met grote families en dus veel bruiloften lijkt me dat een baan op zich…! En je kunt niet gewoon ‘nee’ zeggen?’ ‘Nee, dit is de traditie… Het is ook veel werk, wil je bidden dat ik niet uitgeloot wordt?’ Gelukkig mogen we elke nood, hoe klein of groot, bij God brengen. Ze is moslim, maar wil graag dat ik voor haar bid en dus bid ik. Vooral dat ze Jezus mag leren kennen!

Deze week vond was er eindelijk het laatste deel van de sollicitatie voor de assistent boekhouder in ons land. De vrouw die nu deze functie vervult gaat met pensioen. Een belangrijke verandering voor Willem want hopelijk kan hij deze persoon trainen zodat die veel werk zelfstandig kan uitvoeren. Dinsdag kwamen de vijf kandidaten voor een test met Excel, een rekentest en schrijftoets en donderdag waren de gesprekken. Een extern bureau is betrokken bij de rekrutering om ervoor te zorgen dat Willem en de directeur objectief blijven, er zijn namelijk ook interne kandidaten.

Twee weken geleden kwamen twee Nederlandse collega’s met het vliegtuig. In september is onze algemeen directrice met pensioen gegaan en er zijn flinke uitdagingen voor elk land. Zij horen bij een team die onze organisatie ondersteunt op organisatorisch vlak. De vier lokale directeuren gingen met elkaar om tafel om toekomstplannen te maken: hoe gaan we verder? Er zijn de nodige financiële uitdagingen, die al jaren een grote rol spelen. We hebben veel lokaal personeel, weinig zendelingen (die geen salarislast voor de lokale organisatie vormen) en voor overheadkosten moet zelf een financiële dekking gevonden worden. We bidden dat God doorgaat met het Bijbelvertaalwerk, want de uitdagingen zijn talrijk. Wij waren blij dat ze kwamen, want ze namen de nodige broodbakmix mee! Sinds onze aankomst zijn voedingsmiddelen schaarser en veel duurder: goed meel voor brood is moeilijk te krijgen en een paar weken geleden was er bijvoorbeeld een tijd geen kip te krijgen.

We hadden ook een collega uit Burkina Faso te logeren: Vawé. Het gastenhuis zat helemaal vol en wij wonen dicht bij kantoor en hebben een gastenkamer. Het is mooi om zulke mensen te ontmoeten. Hij is sinds het begin bij het Bijbelvertaalwerk in zijn gebied betrokken, sinds de jaren ‘90. Hij was een overtuigde moslim. De zendeling die in zijn gebied kwam wonen, vroeg of hij vertaler wilde worden, hij had namelijk een redelijke opleiding gehad. Terwijl hij bezig was met vertalen, werd hij geraakt door Gods woord. Vooral door het verhaal van Job. Zelfs zo, dat zijn oudste zoon nu Job-Fidèle heet. Fidèle betekent trouw. Hij werd christen en heeft veel tegenslag ervaren. Zijn familie was er beslist niet blij mee en beperkten zijn vrijheid. Maar God zorgde voor hem en nu is er een kerk met zo’n 100 leden. Een kleine groep, maar God betoont zijn trouw! Hij zit nu tegen zijn pensioen aan en ons gebed is dat er in deze taalgroep jongeren opstaan met zo’n hart voor Bijbelvertaalwerk!

Naast alle bezigheden waren we een paar weken aardig beroerd door een parasiet die we hadden opgelopen. Er zijn gelukkige effectieve medicijnen, maar daar ben je ook eerst flink ziek van. Gelukkig is de kuur nu weer voorbij en kunnen we hopelijk weer wat energie terug krijgen. Zo leven we toe naar kerst. De kerstlichtjes hangen op, onze adventskalender en de jesse-tree, een soort adventskalender met verhalen van Adam tot de wederkomst. Fijn dat we de Nederlandse kerstnachtdienst online mee kunnen maken. We wensen jullie gezegende kerstdagen en een gelukkig nieuwjaar!

Shalom,

Willem en Christien

Wormen en een siroop om lekker dik van te worden

Afgelopen oktober is een goede Nederlandse vriendin hier verongelukt. Ze werkte hier al meer dan twintig jaar. ‘Carina is nou dood hè, maar bij de Here Jezus leeft ze wel. En als de Here Jezus terugkomt, dan is ze er weer.’ Gideon heeft het nog vaak over haar. De dood is ook zo onbegrijpelijk voor een bijna driejarige. ‘Moe, jij bent er wel altijd toch?’ We hopen het wel! Gelukkig is het allemaal weer wat rustiger geworden in de afgelopen weken en is de ergste schok na het plotselinge overlijden van onze goede vriendin hier voorbij. Op het werk is het ook weer wat rustiger nu de jaarafsluiting voorbij is. Dat zijn altijd erg stressvolle maanden met veel te veel werk, waar we ons echt doorheen moeten bijten. Gelukkig zijn ze weer voorbij!

Het ongeluk gebeurde juist in een tijd waarin de financiële situatie op kantoor erg moeilijk is. Er zijn grote tekorten voor komend jaar en er zijn niet zomaar oplossingen voorhanden. Dit hangt onder andere samen met heel wat zendelingen die zijn vertrokken in de afgelopen jaren, met name vanwege pensionering. Nieuwe mensen komen niet zomaar en als we lokaal personeel aannemen hebben we geen middelen om alle salarissen te dekken. Willem heeft er zijn handen vol mee en het geeft best wat zorgen. Bidden jullie mee voor wijsheid en inzicht, maar ook de kracht om door te gaan in moeilijke omstandigheden. Ons verlangen is dat het Bijbelvertaalwerk goed door kan gaan in deze landen. Gelukkig begint er eindelijk meer aandacht voor te komen, hopelijk komen daarmee ook de oplossingen in zicht.

De oogsttijd in M. is voorbij en de oogsten zijn toch meer tegengevallen dan verwacht. In het westen van het land wordt het elk jaar steeds droger en heter en groeit er haast niets meer. Goede irrigatie hebben ze niet, dus elk jaar wordt de oogst ook steeds minder en dit jaar groeide er haast niets op het land. Zonder een mogelijkheid te hebben om wat anders te doen, gaan mensen toch door met wat ze doen. In het Noorden zijn er andere problemen. Waar het veilig genoeg was om het land te bewerken kwam de oogsttijd in zicht maar werden de landerijen net voor de oogst in brand gestoken door de terroristen. Het leven voor de meeste M-ezen wordt ineens ontzettend duur. Bijvoorbeeld de mais, de houtskool voor het koken, de olie voor door het eten, het is allemaal meer dan 30% in prijs gestegen in een paar maanden tijd. Dat zijn gigantische stijgingen voor de arme bevolking hier. Vorige week staakten de bakkers, omdat ze de prijzen van het stokbrood niet mochten verhogen (die is hier wettelijk vastgelegd). Voor de huidige prijzen konden ze niet meer bakken. Kortom: veel problemen voor de bevolking. 

We zijn hier voor Bijbelvertaalwerk, zodat iedereen de Bijbel in de taal van zijn hart kan lezen. Die focus moeten we blijven vasthouden, want er zijn zoveel andere dingen waar we iets aan zouden willen doen. Veel mensen zitten zo vast in de sociale structuur van hun familie en in de religieuze cultuur van het land. Dat maakt het heel lastig om vrucht te zien op gesprekken die we hebben met anderen. Er is ook zoveel geestelijke gebondenheid. Om het minste of geringste gaan mensen naar de maraboet (de toverdokter) om mensen te vervloeken. Zo kwam een vriendin onlangs naar ons toe en vertelde dat haar oom was overleden. ‘Er kwamen allemaal wormen uit zijn lichaam. En mijn tante was er ook al aan overleden. Ze waren vervloekt.’ Dus wij waren wat sceptisch: is daar geen behandeling voor? Na enig googelen bleek dat een bepaalde watervlo in vervuild water een parasiet bij zich kan dragen die zorgt voor wormen door je hele lichaam. Daar is nog geen behandeling voor. Bij navraag bij collega’s bleek echter ook dat het vaker voorkomt dat iemand vervloekt wordt door een toverdokter en een dag later overlijdt aan allemaal wormen die uit zijn lichaam kruipen. Dat zijn voor ons vreemde dingen.

De broer van een collega was zo’n maraboet, maar is tot geloof gekomen. ‘Jullie vermaken je maar een beetje met Jezus,’ zei hij tegen andere mensen in de kerk. ‘Maar ik weet hoe machtig hij echt is, hij heeft mij bevrijd van machten die mijn leven beheersten.’ Hij was gebonden en leed er lichamelijk en geestelijk heel erg onder. Hij kon echt hele vreemde dingen doen maar is blij dat hij van dat leven los is. ‘Jezus is zo ontzettend machtig! Jullie weten half niet hoe!’ zei hij.

Er is veel wat ons bezighoudt en we moeten onszelf er steeds aan herinneren dat God boven alles staat en dat Hij steeds zal geven wat nodig is. We zijn niet gemaakt voor deze wereld. Hij is onze hoop! Jezus heeft alles volbracht en daarom zien we uit naar de nieuwe schepping, maar tot die tijd heeft iedereen recht op het goede nieuws: Jezus is overwinnaar :).

Vorige keer vertelden we over Awa die in verwachting is. Ze vertelde dat het bijna tijd werd om de ‘siroop’ te nemen. ‘Wat voor siroop is dat dan?’ vroeg ik. ‘Oh, dat nemen alle zwangere vrouwen hier! Daarvan krijg je heel veel honger en slaap je heel veel. Je komt dus ook lekker veel aan!’ (Dik zijn is echt het ideaal, in alle omstandigheden.) ‘Mag ik dat eens zien, als je het hebt gekocht?’ Een week later kwam ze glunderend met een zakje van de apotheek: ‘Kijk Christien, hier is het!’ Ik maakte het open en was even later in shock. De verpakking zei: ‘Gevaarlijk voor zwangeren en kinderen, bevat alcohol.’ Het bleek een medicijn te zijn voor mensen met mentale problemen, bijvoorbeeld schizofrenie, met als bijwerking een sterk hongergevoel en slaperigheid. Toen ik haar uitlegde dat ze subiet moest stoppen, wierp ze tegen: ‘Ja maar, iedereen neemt het!’ Na verdere uitleg was ze eindelijk overtuigd en neemt ze het niet meer… Ik raadde haar aan een goede multivitamine te nemen. Toen ze dat later overlegde met haar verloskundige zei die: ‘Wacht daar nou nog maar mee, je wilt veel te veel!’ Soms zakt de moed je in de schoenen! Gelukkig is niet elk ziekenhuis hetzelfde!

Het kerstfeest voelt hier altijd wat onwerkelijk aan. We missen de gezelligheid van de donkere maanden met lichtjes en lekkere banketstaven en kerststollen. Maar de kern blijft: Jezus kwam voor ons naar de aarde om ons te bevrijden van de macht van de zonde en dat is waar het om draait. We bidden jullie een gezegend kerstfeest toe!

Shalom, Willem, Christien en Gideon

Borstvoeding van je bes

‘Kijk!’ zegt mijn vriendin Awa. Ik zie een foto met een bruidegom met twéé mooie bruidjes. ‘Ze zijn een tweeling!’ Mijn mond valt open van verbazing: ‘Trouwt hij dan met allebei?’ Polygame huwelijken zijn hier per slot van rekening toegestaan. Ze barst in lachen uit: ‘Nee joh! Maar dat is de traditie! Als iemand van een tweeling trouwt, mag de ander ook die dag bruid zijn èn ze krijgt alle huwelijkscadeaus: een koffer met héél veel stofjes om kleren van te maken.’ Stel je voor: staat de tweelingzus van je vrouw ook op alle trouwfoto’s! En op je trouwdag sta je overal glimlachend met een vrouw aan elke arm.

Tweelingen hebben een bijzondere positie. Als moeder van een tweeling mag (soms zelfs moet) je eropuit om met ze te bedelen. Op onze straathoek zitten ook moeders, ochtendenlang met de tweelingen van een paar jaar oud verveeld naast zich. Bij tweelingen heten een jongen en meisje standaard Adam en Eva (Adama en Awa) en voor twee meisjes en twee jongens heb je ook standaard namen. Ze weten niet goed in wie de goede en in wie de kwade geest zit (bijgeloof) en met bedelen koop je dat af. Maar als je gaat trouwen, levert het dus voordelen op!

Awa is inmiddels drie maanden in verwachting van haar tweede. ‘Hoe ging de bevalling bij je eerste, Djèneboe?’ vroeg ik. Ze barst weer in lachen uit. ‘Ik had zoveel gegeten dat ik heel erge buikpijn kreeg en naar het ziekenhuis moest. En m’n man maar mopperen dat ik dan ook niet zoveel moest eten, want dan zou ik ook geen buikpijn krijgen. Eenmaal in het ziekenhuis, mocht ik niet meer weg, het kind was onderweg!’ Mijn mond viel open: ‘Maar vertellen ze je dan niets van te voren, had je geen idee hoe een bevalling ging?’ ‘Tja, ze zeiden alleen maar dat je de laatste weken ’s avonds een rondje moet wandelen om in beweging te blijven, maar verder niets. Ze zijn bang dat je anders te bang wordt voor de bevalling. De meeste vrouwen eten en slapen alleen maar de laatste weken.’  ‘Zou je iets meer willen weten nu? Ik kan wel even voor je kijken of ik iets in het Frans kan vinden.’ Ze kijkt me dankbaar aan: ‘Ja, dat zou ik wel fijn vinden.’

Ze gaat verder ‘Maar weet je, Djèneboe heeft twee moeders.’ Ik trek een verbaasd gezicht. ‘Hoezo?’ ‘Nou, toen ik weer aan het werk moest, kreeg ze ook borstvoeding van mijn moeder.’ ‘Maar de jongste van je moeder is toch al een paar jaar van de borst af?’ ‘Ja, eerst had mijn moeder ook geen melk, maar na een tijdje kwam haar melk weer terug. Ze zeggen dat als je zelf veel kinderen hebt gehad, je zo weer melk kunt geven. Dus als ik aan het werk was, kreeg Djènebou melk van mijn moeder. Ze noemt haar nu ook moeder en mij Awa!’ Dus bessies op Urk: ga d’r maar voor zitten! Dat geeft wel een hele speciale band met je kleinkinderen…

Naast zulke grappige en bijzondere gesprekken, zitten we midden in de drukste tijd van het jaar. Het is de jaarafsluiting en de budgetten moeten worden gemaakt. Voor Willem zijn dit altijd drukke maanden! Hij zet zich er al jarenlang voor in dat het goed mogelijk gemaakt wordt om lokaal, capabel personeel in dienst te hebben, helemaal als het moeilijk is om vacatures in te vullen. M. is geen aantrekkelijk land voor zendelingen, dus we hebben veel lokale werknemers. Die moeten een salaris krijgen, maar het is niet duidelijk waar dat geld allemaal vandaan moet komen, daar moeten we als organisatie een verandering voor doorvoeren. Dat is dus een grote uitdaging. Landen waar veel meer zendelingen bij SIL werken, krijgen veel meer inkomsten en dan is het ook makkelijker om alle onkosten van de lokale organisatie te betalen. Gelukkig lijkt hier nu langzaam meer aandacht voor te komen, maar veranderingen gaan langzaam bij een organisatie met duizenden mensen.

Het regenseizoen is zo goed als voorbij en we zijn dankbaar dat de oogst dit jaar goed was! De regen was vroeg genoeg gevallen, in mei al, waardoor boeren genoeg tijd hadden om alles op hun land te planten in een gunstige tijd. Afgelopen jaren waren de oogsten steeds matig, dus we zijn heel dankbaar dat de oogsten nu goed zijn!

Bid voor kracht en energie voor ons. Het is even door buffelen tot dat het weer rustiger wordt qua werk. Gideon heeft het gelukkig naar z’n zin en vindt het heerlijk om eropuit te gaan. ‘Moe, ik wil beuten spulen!’ Dank dat hij het zo lekker doet en zo’n gelukkig en vrolijk kind is.

Shalom, Willem, Christien en Gideon

Feest!

Op 12 augustus was het feest bij ons op kantoor! Het J-team heeft de afgelopen maanden hard gewerkt aan het afronden van het Nieuwe Testament. Waar komt een paragraaf, waar een verwijzing, hebben we ergens een typefout gemaakt, en allerlei andere details werden gecontroleerd en opnieuw gecontroleerd. Meerdere mensen hebben diverse keren de opnieuw en opnieuw gecorrigeerde proefversie doorgelezen. Uiteindelijk was de proefversie klaar en op 12 augustus werd die met blijdschap gepresenteerd aan alle aanwezigen. De projectleider hield het boek vol liefde omhoog, zodat iedereen het kon zien. Wat een vreugde! Het duurt nog wel zo’n half jaar voor de gedrukte Bijbel uit Korea hier zal komen, maar het Nieuwe Testament is nu ook vertaald voor de J-mensen! Ons gebed is dat het Woord veel vrucht mag dragen. Er zijn ook genoeg uitdagingen die nog voor de boeg liggen. Ons gastland is erg laaggeletterd en mensen gaan niet zomaar uit zichzelf lezen. Daarbij is het erg moeilijk om door alle aannames en vooroordelen die mensen hebben heen te dringen, maar alleen door zelf de Bijbel te onderzoeken, ontdekken mensen wie God echt is. Bid daarom voor de mensen die de Bijbel gaan onderwijzen aan de J-mensen.

Afgelopen maand hadden we een dikke week gasten: een leuk stel ( en ze hielden van bordspellen), hij Amerikaans, zij Chinees. Zij heeft haar doctoraat al en hij doet zijn doctoraat in zijn domein Afrikastudies en gaat onderzoek doen naar het conflict tussen de boeren en de herders. Dat is een langlopend, gewelddadig conflict dat al de nodige slachtoffers van beide kanten heeft opgeëist. Hij wil kijken of hij iets kan bijdragen aan de oplossing van dat conflict. We hopen het van harte. Een collega die uit het herdersvolk komt, kwam een avond langs om geïnterviewd te worden. De verhalen die we hoorden, stemden ons erg droevig. Van de terroristen die actief zijn in het Noorden, behoort het merendeel tot dit herdersvolk. Niet alle herders zijn terroristen, maar veel van de terroristen zijn wel herders. Deze terroristen trekken steeds verder op naar het zuiden en dwingen dorpen om de sharia te houden, anders volgt er geweld. Zo zijn er veel christelijke boerendorpen die nu de sharia houden en waar de vrouwen helemaal gesluierd lopen. De scholen worden gesloten en kinderen moeten naar de koranschool. Onze collega is christen en kan al jaren niet meer naar zijn dorp, omdat hij dan gedood zal worden. We hebben zelf ook veel geleerd van dit gesprek.

Toen we terugkwamen uit Nederland, zat er een grote scheur in het plafond in de woonkamer. Dit is een soort gipsplafond onder het golfplaten dak. Een expert kwam er naar kijken en zei laconiek: ‘Ik denk het nog wel een maand gaat duren voor valt…’ Dat betekende dus werk aan de winkel. We hebben al heel wat te stellen gehad met het dak van dit woonhuis en begrijpen nu des te beter de tekst uit spreuken 27: ‘Een twistzieke vrouw is te vergelijken met het gestadige druppelen op een dag van slagregen!’ Het is knap vervelend als het water je huis inloopt, maar gelukkig is inmiddels alles weer opgelost en is het niet het hele jaar regenseizoen. Gelukkig valt Christien niet onder de twistzieke vrouwen. ;) Het is overigens een probleem voor veel mensen, de facebookpagina voor expats hier stroomt in het regenseizoen met berichten van mensen met lekkages.

Het is ook de tijd van de examens. Door corona en stakingen is het schooljaar langer doorgegaan en vinden nu pas de eindexamens plaats. Voor 400.000CFA, zo’n €660,- kun je je examen kopen en zorgt er ‘iemand’ voor dat je het examen krijgt van iemand die slaagt, en dat diegene dan zakt in jouw plaats. Veel scholieren zijn dus razend onzeker over hun examen. Scholieren die niet betalen, weten nooit of ze slagen. Misschien gaat hun succes wel naar iemand anders. Gelukkig schijnt het dat de interim-overheid hier hardhandig tegen optreedt. We hopen het van harte, want dit soort praktijken zijn afschuwelijk.

Jullie weer veel werk- en schoolplezier gewenst na de vakantie!

Shalom,

Willem en Christien

Een offerram

Het was Tabaski vandaag. Tabaski is het fète de mouton oftewel het feest van het schaap. Ons gastland vierde vandaag dat Abraham met zijn zoon (in dit geval Ismaël) de berg opging om hem te offeren, maar dat God in de offerram voorzag. Traditiegetrouw hoort elke familie daarom een ram te slachten, te bereiden en daarvan uit te delen. Dat gaat gepaard met de nodige zegenbedes: ‘Sambè sambè! (Gelukkig nieuwjaar!) Moge God je veel voorspoed geven! Moge God je veel kinderen geven! Moge God je ouders zegenen!’ Er volgden nog veel meer zegenbeden. Vanmorgen blaatten er nog heel wat schapen in de straat, maar na 9 uur waren de meeste al geslacht. Wij kregen ook een paar mooie hompen, dus morgen hebben wij lekker sudderschaap. En we bidden dat mensen gaan zien dat God ook in het offerLam voorzien heeft!

Ik kan het niet…

Plotseling is daar een telefoontje: ‘Nee. Echt, ik kan niet zeggen dat Hij de Zoon van God is. Alsjeblieft, wis mijn woorden.’ Collega’s werken aan het opnemen van stemmen voor een film over het leven van Jezus. Dit is voor een vertaalproject dat nog echt in de kinderschoenen staat. Eerst worden er eenvoudige manieren gezocht om in de eigen taal iets te publiceren, zoals deze film. Voor de Bijbel is jarenlang taalkundig onderzoeken en door deze film kan direct het evangelie gebracht worden.

In deze M-taal is dat erg moeilijk. Niemand is christen, maar uiteindelijk waren er tientallen die rollen uit de film vertolkten: jongeren en ouderen, mannen en vrouwen. Na de opnames lag een van de deelnemers te woelen en kon hij de slaap niet vatten. De belijdenis die hij, als Petrus, had uitgesproken kon hij geen plek geven: Hij is de Zoon van God. De volgende ochtend heel vroeg, belde hij de projectleidster: ‘Kan het alsjeblieft verwijderd worden? Ik kan het niet. Neem de onkostenvergoeding maar terug.’ Uiteindelijk wilde hij wel zijn stem voor een andere rol geven. Een andere inspreker zei: ‘Ik denk dat ik de eerste Christen van ons volk ga worden!’ Door het opnemen van de teksten was hij juist erg bemoedigd en dichter bij het evangelie gekomen. Na anderhalve week van opnames was de film klaar. Tientallen sprekers van de M-taal keken samen naar het resultaat. Straks is het helemaal klaar om te publiceren en mag het, onder gebed, naar de tienduizenden sprekers gaan van deze taal. Bid u mee?

Zo zijn we weer volop in het werk gerold. We hadden een heel voorspoedige terugreis. Gelukkig heeft Gideon geen problemen met vliegen en hield hij zich prima tijdens de lange vluchten. Zo zijn we weer met nieuwe energie begonnen aan het vele werk dat er is te doen. Op ons kantoor is het momenteel net een bijenkorf. De stemopnames in een van de andere D-talen is bezig. Er is ook een checking van Bijbelboeken in de B-taal. In de J-taal werken ze momenteel hard aan het zetten van de laatste puntjes op de i voordat het Nieuwe testament naar de drukker kan. Daar is meer dan vijftien jaar hard aan gewerkt! Het is nog een pittige klus om te zorgen dat alle leestekens goed staan en er echt geen spellingsfouten instaan. Maar wat een zegen als de J-mensen straks het Nieuwe Testament in hun handen kunnen houden! Toen het project in dit gebied begon was er niemand christen en nu is er een bloeiende kerk die uitkijkt naar de afronding van dit project. Dat maakt een mens blij!

Daarnaast is Willem direct betrokken bij een paar projecten om de financiële situatie behoorlijk te verbeteren. Zo kan hopelijk het werk in de toekomst ook goed verdergaan. Het geeft veel voldoening als je na hard werken resultaat mag zien. Het klinkt nu nog vaag, maar jullie gaan er meer over horen!

Het is erg bemoedigend om te zien dat er bij de projecten zoveel moois gebeurd. In persoonlijke contacten voelt het soms als ploeteren en dan mogen we weten dat Gods plannen hoger zijn dan de onze. Onze buurvrouw leenden we het boek ‘Ik zocht Allah en vond Jezus’ (aanrader om te lezen!). Na een aantal maanden had ze het uit en we waren nieuwsgierig wat ze ervan vond. Toen we zelf het boek lazen, werden we geraakt door de diepgang en de overtuigende argumenten voor het evangelie. De buurvrouw overhandigde het boek met een dankjewel, maar zei dat ze er verder niet zoveel nieuws in vond staan. Het is de vraag wat ze begrepen heeft. Ergens is het niet zoveel anders dan in de tijd van Jezus zelf; mensen die hun leven zogezegd op orde hebben, willen liever geen drastische veranderingen. Het is moeilijk om dan de boodschap van het evangelie door te laten dringen. Dat kan alleen Gods Geest. Zo ook een vriendin die we nu al twee jaar kennen, ze doet alleen maar wat anderen willen dat ze doet en zelf denkt ze totaal niet over diepere dingen dan het alledaagse na. Dat is niet ongewoon hier. Vaak moet er eerst iets gebeuren voor mensen gaan nadenken. Wie weet wanneer woorden ooit in de toekomst vrucht mogen dragen!

Oliebollen en trouwerijen

‘Sambè sambè! Ala ka san caman d’i ma!’ (Gelukkig nieuwjaar! Moge God je vele jaren geven!) Allereerst natuurlijk veel heil en zegen voor 2021! We weten niet wat dit jaar gaat brengen, maar we weten dat God erbij is. Omstandigheden veranderen steeds, maar Hij blijft dezelfde. Dat geeft ons hoop en vertrouwen. Op 31 december bakten we een flinke lading oliebollen om uit te delen aan buren, vrienden en kennissen en ze vielen zeker in de smaak. Daarbij geven we dan ook een kalender met elke maand een deel van een Bijbelverhaal in de lokale taal en we hopen dat die ook in de smaak vallen!

Een paar maanden geleden was de oppositieleider Soumaila Cissé bevrijd uit handen van jihadisten. Tijdens de staatsgreep was de huidige president al afgezet en alle hoop was nu op Cissé gevestigd. De verwachting was dat hij de volgende president zou worden. Maar nu is hij een paar weken geleden onverwachts overleden aan corona. Ineens verschenen overal mondkapjes op straat. De mensen waren er zo van geschrokken! Elke dag komen er nog coronagevallen bij en de scholen blijven in ieder geval tot eind januari gesloten. Daardoor ligt het onderwijs ook helemaal stil, want online lessen zijn niet mogelijk. Maar weinig mensen hebben thuis internet. Verder gaat het leven zijn gewone gang, want mensen moeten wel hun eten voor elke dag verdienen.  

Trouwerijen gaan ook gewoon door en afgelopen maand trouwden onze twee buurjongens. Het eten (riz au gras: letterlijk de vette rijst) voor alle gasten wordt gekookt op houtskool in megagrote kookpotten. In de straat wordt een grote tent opgezet tegen de zon en met een handkar of een tuktuk worden de stoelen gebracht. Met een beetje pech (voor ons…) komen er ook nog manshoge geluidsboxen waaruit de hele dag feestelijke Afrikaanse muziek dreunt. Het echtpaar zelf komt maar even kort op het feest. Die hebben hun eigen programma. ’s Morgens naar het gemeentehuis, dan foto’s maken en dan op bezoek bij verschillende families. En dan zeven dagen opgesloten! De man mag na drie dagen naar buiten, de vrouw moet zeven dagen binnen blijven. ’s Avonds kwamen met een personenbusje (sotrama’s noemen we die hier) alle bezittingen van onze buurjongens kersverse vrouw en iedereen hielp een handje mee om het naar binnen te brengen. En zo begint hun getrouwde leven!

Nu gaat dat getrouwde leven niet altijd over rozen. Een vriendin van ons werd onlangs door haar man in elkaar geslagen, omdat ze geld vroeg voor medicijnen en ze te veel aandrong of hij echt niet kon helpen. Het leven van een man en vrouw zijn erg gescheiden. De man moet bepaalde dingen betalen en de vrouw ook. Zolang dat gebeurt vindt men dat je een goed huwelijk hebt. De een weet dus niet wat de ander verdient en als de een niet wil delen, ontstaan er problemen. Onderling wordt er vaak weinig gepraat en weinig samen ondernomen. En dan hoeft dat nog niet eens een gearrangeerd huwelijk te zijn, want onze vriendin had haar man zelf uitgekozen. Dit gebeurt zoveel in deze cultuur en dat is zo jammer. We bidden dat Gods liefde huwelijken gaat veranderen.

In december vierden we Gideons tweede verjaardag! Het cliché is waar: wat gaat dat hard zeg. Al maanden vroeg hij om een fietsje en voor zijn verjaardag konden we een loopfietsje op de kop tikken. Jullie begrijpen wat hij nu elke dag wil… fietsen! Zijn Engelse vriendinnetje Hannah is een week na hem jarig en samen zijn ze net Jip en Janneke. Samen met haar ouders organiseerden we een feestje voor hun verjaardag met veel spelletjes. Dat was erg gezellig!

Qua werk is het nu gelukkig even rustiger. We hebben onze normale werkzaamheden, maar verder zijn er even weinig bijzonderheden en dat is ook wel eens fijn. Het Bijbelvertaalwerk gaat door en dat is het belangrijkste! We bidden dat ook in 2021 weer veel mensen bereikt mogen worden met het Woord van God en dat steeds meer vertalingen afgerond kunnen worden!

Shalom,

Willem en Christien, Gideon